Archnet > Publication > Isfarāyin: Dün ve Bugün

Kalim Allah Tavahhudi - <div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">توحدی، کلیم الله. اسفراین، دیروز، امروز. مشهد: انتشارات واقفی، ١٣۷۴، ۲٧٩ص.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Tavahhudi, Kalim Allah. Isfarayin Diruz, Imruz. Mashhad: Vaqifi, 1996, 279 s.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">ÖZET</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">Isfarāyin: Dün ve Bugün</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-style: italic;">اسفراین، دیروز، امروز</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Kalim Allah Tavahhudi uzunca bir süre Horasan Kürtlerinin kültürü üzerine çalışmıştır. Isfarayin kitabı daha ziyade yazarın uzun yıllar neticesinde bizzat bir araya getirdiği Isfarāyin şehrinin coğrafya ve tarihi hakkındaki belgelerin bir koleksiyonudur.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Belgeler büyük bir özenle kaydedilmiş olup kaydedilen belgelerin çoğu, orijinallerinin kopyaları ile birlikte, kitabın sonuna ek olarak yerleştirilmiştir. Tapulardan vergi kayıtlarına, görevlilere yazılmış mektuplardan sorgulama belgelerine kadar uzanan bu belgeler çok miktarda bilgi sunmaktadır. Söz konusu belgelerin çoğu “Tarihte Isfarayin” başlıklı 2. bölümde yüz sayfalık bir kısımda kısaca gözden geçirilmiştir. Böylece, Tavahhudī Isfarāyin’in tarihini Arsacidlerden Pehlevilere kadar takip etmeye çalışmaktadır.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bir yandan belgelerin çeşitliliği, diğer yandan ise geniş tarih aralığı kitabın bütünlüğünü bozmaktadır. Bununla birlikte, bütün bu uyumsuzluğu bir arada tutan şey, Isfarayin’deki emniyetsizlik, çapulculuk ve evli kadınlar ile kızların kaçırılması ve esir edilmesi hakkındaki aralıksız açıklamadır. Bu belgeler vasıtasıyla istikrarsızlığın canlı bir resmi ortaya çıkmaktadır ki bu resimde Moğollar, Özbekler, Afganlar ve Türkmenler, hatta yerel yöneticiler, sürekli baskın ve yağmacılık faaliyetleri gerçekleştirmektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Kitap esas olarak Isfarayin’in Kürt nüfusu üzerinde yoğunlaşmaktadır; Tatlar, Türkler ve binlerce Afgan ile diğer etnik gruplar hakkında söylediği çok fazla şey yoktur. Her ne kadar kitabın ana okuyucu kitlesini tarihçiler oluştursa da, ele aldığı bazı âdetler ve gelenekler hakkındaki tartışma antropologlar için büyük bir değere sahip olabilir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Iradj Ismailpour Ghouchani </span></div><div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Çeviren Fatih Taştan</span></div>

Type

abstract

Year

2014

توحدی، کلیم الله. اسفراین، دیروز، امروز. مشهد: انتشارات واقفی، ١٣۷۴، ۲٧٩ص.

Tavahhudi, Kalim Allah. Isfarayin Diruz, Imruz. Mashhad: Vaqifi, 1996, 279 s.

ÖZET

Isfarāyin: Dün ve Bugün

اسفراین، دیروز، امروز

Kalim Allah Tavahhudi uzunca bir süre Horasan Kürtlerinin kültürü üzerine çalışmıştır. Isfarayin kitabı daha ziyade yazarın uzun yıllar neticesinde bizzat bir araya getirdiği Isfarāyin şehrinin coğrafya ve tarihi hakkındaki belgelerin bir koleksiyonudur.

Belgeler büyük bir özenle kaydedilmiş olup kaydedilen belgelerin çoğu, orijinallerinin kopyaları ile birlikte, kitabın sonuna ek olarak yerleştirilmiştir. Tapulardan vergi kayıtlarına, görevlilere yazılmış mektuplardan sorgulama belgelerine kadar uzanan bu belgeler çok miktarda bilgi sunmaktadır. Söz konusu belgelerin çoğu “Tarihte Isfarayin” başlıklı 2. bölümde yüz sayfalık bir kısımda kısaca gözden geçirilmiştir. Böylece, Tavahhudī Isfarāyin’in tarihini Arsacidlerden Pehlevilere kadar takip etmeye çalışmaktadır.

Bir yandan belgelerin çeşitliliği, diğer yandan ise geniş tarih aralığı kitabın bütünlüğünü bozmaktadır. Bununla birlikte, bütün bu uyumsuzluğu bir arada tutan şey, Isfarayin’deki emniyetsizlik, çapulculuk ve evli kadınlar ile kızların kaçırılması ve esir edilmesi hakkındaki aralıksız açıklamadır. Bu belgeler vasıtasıyla istikrarsızlığın canlı bir resmi ortaya çıkmaktadır ki bu resimde Moğollar, Özbekler, Afganlar ve Türkmenler, hatta yerel yöneticiler, sürekli baskın ve yağmacılık faaliyetleri gerçekleştirmektedir.

Kitap esas olarak Isfarayin’in Kürt nüfusu üzerinde yoğunlaşmaktadır; Tatlar, Türkler ve binlerce Afgan ile diğer etnik gruplar hakkında söylediği çok fazla şey yoktur. Her ne kadar kitabın ana okuyucu kitlesini tarihçiler oluştursa da, ele aldığı bazı âdetler ve gelenekler hakkındaki tartışma antropologlar için büyük bir değere sahip olabilir.

Iradj Ismailpour Ghouchani

Çeviren Fatih Taştan

Ghouchani, Iradj Esmailpou. '"Turkish abstract of 'Isfarayin Yesterday, Today'". Translated by Çeviren Fatih Taştan. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 233. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.