Jafar Shahri
Tahran’ın On Üçüncü Yüzyıldaki Sosyal Tarihi (Yaşam ve Ticaret)
Type
abstract
Year
2014
.شهرى، جعفر. تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگى، كسب و كار. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا: انتشارات اسماعیلیان، ١٣٦۷-١٣٦٨، ٦ جلد، ۴٣۴۴ص
Shahri, Jafar. Tarikh-i Ijtima‘i-yi Tihran dar Qarn-i Sizdahum: Zindagi, Kasb va Kar. Tehran: Mu’assasah-yi Khadamat-i Farhangi-yi Rasa: Intisharat-i Isma‘iliyyan, 1988/1990, 6. cilt, 4344 s.
ÖZET
Tahran’ın On Üçüncü Yüzyıldaki Sosyal Tarihi (Yaşam ve Ticaret)
تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگى، كسب و كار
Bu kitap altı bölümden oluşmakta olup 4344 sayfa uzunluğundadır. Kitap, Pehlevi – özellikle Rıza Şah’ın hükümdarlığı – dönemindeki mesleklerin ayrıntılı bir açıklamasını yapmaktadır. Bölümlere yerleştirilen çeşitli görseller söz konusu dönemin belgelerine, gravürlerine, resimlerine, mekânlarına ve kişiliklerine kısaca göz atma imkânı sunmaktadır.
“Coğrafya ve Mekânlar” başlıklı birinci bölüm Tahran’ın yörelerini ve fiziksel alanlarını tasvir etmektedir. Bu bölüm 1883, 1891, 1922, 1932 ve 1933 tarihli Tahran İstatistikleri ve Nüfus Sayımı adlı kitaptan bazı kısımları da içermektedir. Bunlar farklı ilgi alanlarına sahip araştırmacılar için birer esin kaynağı olabilir. Doğrusu meslekler hakkındaki indeks, tek başına, yazarın bakanlık düzeyinden “sigara izmariti temizleyiciliği” gibi mesleklere kadar geniş bir yelpazeye yayılan mesleklerin ayrıntılı bir listesini içeren diğer beş bölümü yazmasına ilham kaynağı teşkil etmiştir.
Yazarın meslekleri tasvir etme üslubu genellikle “zerdeçal öğütücülüğü”, “mum satıcılığı”, “dokumacılık”, “ucuz giysi üreticiliği” vb. gibi mesleklerin her birini özel olarak ele alan pek çok sayfa ayırmaktan müteşekkildir. Yazar, her mesleği tasvir ettikten sonra, hemen o mesleğin etkisi ve bundan kaynaklanan kültürel değişimler hakkında bilgi vermektedir. Daha sonra, belirli bir mesleğin ektisinde kalan atasözleri ve bileşik sözcükleri ele almak suretiyle tartışmayı bitirmektedir. Bununla birlikte, yazarın sıra dışı meseleleri ele almaktaki ölçüsüzlüğü kitabın bir kaynak olarak belgeleme yönünü ve değerini zayıflatmaktadır.
Aslında, bölümleri mesleklere dayalı olarak düzenlemek, yazarın yeniden bir araya getirdiği zengin malzemeleri ve şaşırtıcı çağrışımları başarılı bir şekilde vermenin tek yoludur. Yine de, okuyucu “şapka satıcılığı” mesleği hakkındaki kısa tasviri okuduktan sonra Anayasal Devrim’in nedenlerinin ayrıntılı bir açıklamasını bulabilir.
Yazarın görünüşte önemsiz gibi duran meslekleri tasvir etme hususunda sahip olduğu ayrıntılı dikkat, kitabı kent sosyolojisi alanında kaleme alınmış en önemli kaynaklardan biri haline getirmektedir. Zira kitap, İran tarihinin – modernleşme hareketinin artan bir hızla ilerlediği – en hassas dönemlerinden birini konu edinmektedir. Bu itibarla, söz konusu eser, tarihsel bir çalışma olmaktan ziyade belirli bir dönemi konu edinen kişisel anlatılardan ve tecrübelerden oluşmuş bir kitaptır.
On üçüncü yüzyılda Tahran, Proustçu bir hassasiyetle “Geçmiş Şeylerin Anımsanması”na girişmeyi arzu eden tecrübeli bir büyüğün deneyimli kaleminden çıkmış bir açıklamadan ziyade, haklarından mahrum edilmiş bir sokak çocuğunun sorgulayan ve meraklı gözünden ve yüzyılın başında yapılmış bir açıklamayı andırmaktadır. Bu husus, kitabı, genel okuyucular tarafından anlaşılabilir kılarken özel ilgiye sahip okuyucular için çekici hale getirmektedir. Bu bakımdan, her türlü yaşam ve meslek erbabı bu kitabın okuyucu kitlesi olarak kabul edilebilir.
Iradj Ismailpour Ghouchani
Çeviren Fatih Taştan
Citation
Esmailpour Ghouchani, Iradj. “Turkish abstract of 'The Social History of Tehran in the Thirteenth Century Life and Business'". Translated by Çeviren Fatih Taştan. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 318. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Authorities
Collections
Copyright
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
Country
Iran
Language
Turkish
Keywords
Related Documents
Tahran’ın On Üçüncü Yüzyıldaki Sosyal Tarihi (Yaşam ve Ticaret)
Type
abstract
Year
2014
.شهرى، جعفر. تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگى، كسب و كار. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا: انتشارات اسماعیلیان، ١٣٦۷-١٣٦٨، ٦ جلد، ۴٣۴۴ص
Shahri, Jafar. Tarikh-i Ijtima‘i-yi Tihran dar Qarn-i Sizdahum: Zindagi, Kasb va Kar. Tehran: Mu’assasah-yi Khadamat-i Farhangi-yi Rasa: Intisharat-i Isma‘iliyyan, 1988/1990, 6. cilt, 4344 s.
ÖZET
Tahran’ın On Üçüncü Yüzyıldaki Sosyal Tarihi (Yaşam ve Ticaret)
تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگى، كسب و كار
Bu kitap altı bölümden oluşmakta olup 4344 sayfa uzunluğundadır. Kitap, Pehlevi – özellikle Rıza Şah’ın hükümdarlığı – dönemindeki mesleklerin ayrıntılı bir açıklamasını yapmaktadır. Bölümlere yerleştirilen çeşitli görseller söz konusu dönemin belgelerine, gravürlerine, resimlerine, mekânlarına ve kişiliklerine kısaca göz atma imkânı sunmaktadır.
“Coğrafya ve Mekânlar” başlıklı birinci bölüm Tahran’ın yörelerini ve fiziksel alanlarını tasvir etmektedir. Bu bölüm 1883, 1891, 1922, 1932 ve 1933 tarihli Tahran İstatistikleri ve Nüfus Sayımı adlı kitaptan bazı kısımları da içermektedir. Bunlar farklı ilgi alanlarına sahip araştırmacılar için birer esin kaynağı olabilir. Doğrusu meslekler hakkındaki indeks, tek başına, yazarın bakanlık düzeyinden “sigara izmariti temizleyiciliği” gibi mesleklere kadar geniş bir yelpazeye yayılan mesleklerin ayrıntılı bir listesini içeren diğer beş bölümü yazmasına ilham kaynağı teşkil etmiştir.
Yazarın meslekleri tasvir etme üslubu genellikle “zerdeçal öğütücülüğü”, “mum satıcılığı”, “dokumacılık”, “ucuz giysi üreticiliği” vb. gibi mesleklerin her birini özel olarak ele alan pek çok sayfa ayırmaktan müteşekkildir. Yazar, her mesleği tasvir ettikten sonra, hemen o mesleğin etkisi ve bundan kaynaklanan kültürel değişimler hakkında bilgi vermektedir. Daha sonra, belirli bir mesleğin ektisinde kalan atasözleri ve bileşik sözcükleri ele almak suretiyle tartışmayı bitirmektedir. Bununla birlikte, yazarın sıra dışı meseleleri ele almaktaki ölçüsüzlüğü kitabın bir kaynak olarak belgeleme yönünü ve değerini zayıflatmaktadır.
Aslında, bölümleri mesleklere dayalı olarak düzenlemek, yazarın yeniden bir araya getirdiği zengin malzemeleri ve şaşırtıcı çağrışımları başarılı bir şekilde vermenin tek yoludur. Yine de, okuyucu “şapka satıcılığı” mesleği hakkındaki kısa tasviri okuduktan sonra Anayasal Devrim’in nedenlerinin ayrıntılı bir açıklamasını bulabilir.
Yazarın görünüşte önemsiz gibi duran meslekleri tasvir etme hususunda sahip olduğu ayrıntılı dikkat, kitabı kent sosyolojisi alanında kaleme alınmış en önemli kaynaklardan biri haline getirmektedir. Zira kitap, İran tarihinin – modernleşme hareketinin artan bir hızla ilerlediği – en hassas dönemlerinden birini konu edinmektedir. Bu itibarla, söz konusu eser, tarihsel bir çalışma olmaktan ziyade belirli bir dönemi konu edinen kişisel anlatılardan ve tecrübelerden oluşmuş bir kitaptır.
On üçüncü yüzyılda Tahran, Proustçu bir hassasiyetle “Geçmiş Şeylerin Anımsanması”na girişmeyi arzu eden tecrübeli bir büyüğün deneyimli kaleminden çıkmış bir açıklamadan ziyade, haklarından mahrum edilmiş bir sokak çocuğunun sorgulayan ve meraklı gözünden ve yüzyılın başında yapılmış bir açıklamayı andırmaktadır. Bu husus, kitabı, genel okuyucular tarafından anlaşılabilir kılarken özel ilgiye sahip okuyucular için çekici hale getirmektedir. Bu bakımdan, her türlü yaşam ve meslek erbabı bu kitabın okuyucu kitlesi olarak kabul edilebilir.
Iradj Ismailpour Ghouchani
Çeviren Fatih Taştan
Citation
Esmailpour Ghouchani, Iradj. “Turkish abstract of 'The Social History of Tehran in the Thirteenth Century Life and Business'". Translated by Çeviren Fatih Taştan. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 318. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Authorities
Collections
Copyright
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
Country
Iran
Language
Turkish
Keywords
Related Documents