Bali, Rıfat N. Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a: Yeni Seçkinler, Yeni Mekanlar, Yeni Yaşamlar. İstanbul: İletişim, 2002, 376 s.
ÖZET
Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a: Yeni Seçkinler, Yeni Mekânlar, Yeni Yaşamlar
Özellikle 1980’lerin başlarından bugüne Türkiye’nin toplumsal yapısı çok boyutlu bir dönüşüm geçirdi. Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a temel olarak bu dönüşümün başat yönlerinden birine odaklanmaktadır: “kentlileşen toplum”daki “Batı tarzı hayat”ın hâkimiyetini kuruşu. Bu kitap, başka bir deyişle, söz konusu dönemdeki (1980–1990s) geniş kapsamlı toplumsal dönüşümü, onun daha çok kültürel yönlerinin altını çizerek neredeyse bütün yönleriyle tartışmaktadır.
Rıfat N. Bali çalışmasında “çağdaş bir kadın” ya da “çağdaş bir erkek” olmanın anlamının değişimini ve yeni işadamı ya da politikacı imajının oluşumunu ele almaktadır. Yeni yerleşim yerlerindeki çeşitli yaşama biçimlerinin ortaya çıkışı, yeme içme alışkanlığındaki farklılaşma gibi kentlerdeki gündelik hayata ilişkin değişimlerin ayrıntılarını inceler.
Yazarın çalışma boyunca savunduğu temel sav şu şekilde özetlenebilir: Söz konusu dönüşüm sürecinde genç, kentli, iyi eğitimli ve yüksek gelir kazanan bir kesim, basındaki yeni elitler hâline gelmiştir. “Beyaz Türkler” olarak adlandırılan bu kesim Batı tarzı hayat, Avrupai ve milliyetçi “Yeni Türk İnsanı” projeleri üzerine yazılar çıkarmaya başladılar.
Bu kitabın zayıf noktalarından birinin, oldukça kapsamlı olan araştırma konusu olduğu söylenebilir ki bu konuyu 376 sayfalık bir kitapta hakkıyla ele almak zordur. Her ne kadar yazar kent toplumundaki her tür kültürel değişime temas etse de, bu konuda daha önce yapılmış sosyolojik araştırmalara yeterince değinmemektedir. Ne var ki bu kitabın gücü 1980-2000 yılları arasındaki dönemin gazete ve dergilerinin kapsamlı ve titiz bir arşiv çalışması oluşudur. Üstelik, Bali’nin çalışmasının, gazeteciliğin dönüşümünü kapsayarak kentlileşmenin kültürel yönlerini anlamak için yapılmış araştırmalar arasındaki önemli bir kaç çalışmadan biri olduğu söylenebilir.
Sinan Kadir Çelik
Çelik, Sinan Kadir. “Turkish abstract of 'From the Traditional Way of Living to Modern Life Style: The New Elites, the New Places, the New Lives'". Translated by Sinan Kadir Çelik. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 322. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
