Archnet > Publication > Tirmiz, Şehrisebz, Hiva

Termez - <div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Пугаченкова, Г. Термез, Шахрисяб, Хива. Москва: Искусство, 1976, 205c.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Pugachenkova, G. Termez, Shahrisabz, Khiva. Moskova: Iskusstvo, 1976, 205 s.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">ÖZET</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">Tirmiz, Şehrisebz, Hiva </span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-style: italic;">Термез, Шахрисяб, Хива</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Termez, Shahrisabz, Khiva (1976) Galina Pugachenkova’nın daha önce yayımlanan Samarkand, Bukhara (1968) adlı eserine üslup ve biçim olarak benzemekte olup bir rehber kitap olarak düzenlenmiştir. Fakat bu kitap daha akademik bir dille yazılmış olup aynı “rehber” anlatısını içermemektedir. Pugachenkova son iki bin yıl içerisinde kaydettikleri gelişimin tarihsel bir anlatısını ve başlıca mimari varlıklarının tasvirini sunmak suretiyle daha az bilinen ve daha az ziyaret edilen bu şehirlerin önemini göstermeye çalışmaktadır. Mevcudiyetini koruyan eserlerin çoğu İslami döneme, özellikle Timurlulara ve sonraki dönemlere, ait olduğu için anlatı doğal olarak orta çağ mimarisi ile ilgili ayrıntılı tartışmalarca bastırılmış hale gelmiştir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Şu anda harabe halinde bulunan anıtların eski görkemini aktarmak ve bunların işlevlerini tartışmak bakımından tarihsel kaynaklar geniş bir şekilde kullanılmıştır. Şehirlerdeki arkeolojik bulgulara ilişkin yüz resim, anıtların Sovyet dönemindeki durumunu tasvir etmeleri açısından anlatıya daha fazla tat katmaktadır.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Pugachenkova’nın kitabı, söz konusu şehirlerdeki anıtlar ile Orta Asya’nın geri kalanındaki anıtlar arasında bulunan benzerlikleri ve farklılıkları göstermesi hasebiyle benzer tasvirî anlatılar arasında öne çıkmaktadır. Yazar, seçilen anıtların ve büyük tarihsel olayların aktarımı vasıtasıyla, mimari üslupların gelişim hikâyesini anlatmada ve bölge genelindeki mimari bilgiyi yansıtmada başarılıdır. Pugachenkova mimari süslemelerin karmaşık öğelerini ustaca yorumlayıp çözerek şehrin yöneticilerinden ziyade mimarlarını ve zanaatkârlarını övmektedir. Özellikle Hiva’yı tartışırken, orta çağ İslam kent peyzaj planlamasını ve örgütlenmesini de açıklamaktadır.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bu eserin takip edilmesi Samarkand, Bukhara kadar kolay değildir ve içerik itibarıyla daha analitiktir. Fakat özel olarak Tirmiz, Şehrisebz ve Hiva’daki anıtlar, genel olarak ise Orta Asya mimarisi açısından önemli bir referans olarak kalmaktadır.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Gaigysyz Jorayev</span></div><div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Çeviren Fatih Taştan</span></div>

Type

abstract

Year

2014

Пугаченкова, Г. Термез, Шахрисяб, Хива. Москва: Искусство, 1976, 205c.

Pugachenkova, G. Termez, Shahrisabz, Khiva. Moskova: Iskusstvo, 1976, 205 s.

ÖZET

Tirmiz, Şehrisebz, Hiva

Термез, Шахрисяб, Хива

Termez, Shahrisabz, Khiva (1976) Galina Pugachenkova’nın daha önce yayımlanan Samarkand, Bukhara (1968) adlı eserine üslup ve biçim olarak benzemekte olup bir rehber kitap olarak düzenlenmiştir. Fakat bu kitap daha akademik bir dille yazılmış olup aynı “rehber” anlatısını içermemektedir. Pugachenkova son iki bin yıl içerisinde kaydettikleri gelişimin tarihsel bir anlatısını ve başlıca mimari varlıklarının tasvirini sunmak suretiyle daha az bilinen ve daha az ziyaret edilen bu şehirlerin önemini göstermeye çalışmaktadır. Mevcudiyetini koruyan eserlerin çoğu İslami döneme, özellikle Timurlulara ve sonraki dönemlere, ait olduğu için anlatı doğal olarak orta çağ mimarisi ile ilgili ayrıntılı tartışmalarca bastırılmış hale gelmiştir.

Şu anda harabe halinde bulunan anıtların eski görkemini aktarmak ve bunların işlevlerini tartışmak bakımından tarihsel kaynaklar geniş bir şekilde kullanılmıştır. Şehirlerdeki arkeolojik bulgulara ilişkin yüz resim, anıtların Sovyet dönemindeki durumunu tasvir etmeleri açısından anlatıya daha fazla tat katmaktadır.

Pugachenkova’nın kitabı, söz konusu şehirlerdeki anıtlar ile Orta Asya’nın geri kalanındaki anıtlar arasında bulunan benzerlikleri ve farklılıkları göstermesi hasebiyle benzer tasvirî anlatılar arasında öne çıkmaktadır. Yazar, seçilen anıtların ve büyük tarihsel olayların aktarımı vasıtasıyla, mimari üslupların gelişim hikâyesini anlatmada ve bölge genelindeki mimari bilgiyi yansıtmada başarılıdır. Pugachenkova mimari süslemelerin karmaşık öğelerini ustaca yorumlayıp çözerek şehrin yöneticilerinden ziyade mimarlarını ve zanaatkârlarını övmektedir. Özellikle Hiva’yı tartışırken, orta çağ İslam kent peyzaj planlamasını ve örgütlenmesini de açıklamaktadır.

Bu eserin takip edilmesi Samarkand, Bukhara kadar kolay değildir ve içerik itibarıyla daha analitiktir. Fakat özel olarak Tirmiz, Şehrisebz ve Hiva’daki anıtlar, genel olarak ise Orta Asya mimarisi açısından önemli bir referans olarak kalmaktadır.

Gaigysyz Jorayev

Çeviren Fatih Taştan

Jorayev, Gaigysyz. “Turkish abstract of 'Termez, Shahrisabz, Khiva'". Translated by Çeviren Fatih Taştan. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 328. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.